Ειδική Συνεδρία:
ΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΤΟΠΙΩΝ ‘ΔΙΑΝΟΙΞΗ’ – ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΟΠΩΝ, ΔΙΚΤΥΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
Οργανωτές
Κωνσταντίνος Μωραΐτης
Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Έλενα Κωνσταντινίδου
Καθηγήτρια Ε.Μ.Π.
ekonstantinidou@arch.ntua.gr
Με ποιόν άραγε τρόπο μπορούμε να χαράξουμε, να «ανοίξουμε» νέες πορείες, προσέγγισης στα τοπία των πόλεων και στα τοπία τα φυσικά; Πραγματικές υλικές πορείες και ταυτόχρονα δρόμους προσέγγισης των άυλων περιοχών αναφοράς που συνδέονται μαζί τους; Με ποιόν τρόπο μπορούμε να παράγουμε δίκτυα περιήγησης σε τόπους-τοπία φυσικού ενδιαφέροντος ή σε τοπία αστικά ή έξω από τα πόλεις μας τα οποία να συνδέονται με τη πολιτισμική, πολιτιστική και πολιτική ποιότητα των κοινοτήτων μας, με υλικές μνημονικές εγγραφές, με άυλες αναφορές επίσης; Με την ιστορική τους μνήμη;
Όλα τα προηγούμενα μπορούν να θεωρηθούν άμεσα συσχετισμένα με την ταυτότητα των τόπων, με την προσπάθεια για τη συγκρότηση, ανάδειξη και προβολή αυτής της ταυτότητας, με σκοπούς που διαθέτουν σίγουρα ενδιαφέρον οικονομικής «μεγέθυνσης», οικονομικής βιωσιμότητας, για τους τόπους αναφοράς. Μπορούν όμως, επιπλέον, να συσχετιστούν με ουσιαστικότερους στόχους ανάπτυξης, πολιτισμικής, πολιτιστικής και πολιτικής «ανάπτυξης», με την «αξιοπρέπεια της κατοίκησης» των τόπων, με την ουσιαστικότερη πολιτισμική, πολιτιστική και πολιτική βιωσιμότητά τους.
Με ποιους τρόπους έχετε θεωρητικά προτείνει ή έμπρακτα επιχειρήσει κάτι ανάλογο; Με ποιόν τρόπο έχετε επιμείνει σε προσεγγίσεις όπως αυτές που προηγούμενα περιγράφηκαν, επικεντρώνοντας τις προτάσεις αυτές σε εστίες ενδιαφέροντος ή εκτενέστερα, σε δίκτυα και διαδρομές επισκεψιμότητας;
ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ, ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ:
- Τη συγκρότηση, προβολή και ανάδειξη της ταυτότητας περιοχών – placebranding.
- Την εφαρμογή σε εστιακούς τόπους ή σε διαδρομές περιήγησης αστικών τοπίων.
- Την εφαρμογή σε εστιακούς τόπους ή σε διαδρομές περιήγησης φυσικών τοπίων.
- Την υλική και την άυλη κληρονομιά, τη συσχετισμένη με τους τόπους και τα δίκτυα ενδιαφέροντος.
- Τις δυνατότητες οικονομικής ενίσχυσης και «μεγέθυνσης» των περιοχών ενδιαφέροντος.
- Τις δυνατότητες ουσιαστικής πολιτισμικής, πολιτιστικής και πολιτικής «ανάπτυξης» των περιοχών ενδιαφέροντος.
- Την «αξιοπρέπεια της κατοίκησης» των γηγενών πληθυσμών – ας επιμείνουμε, με «αξιοπρέπεια της κατοίκησής» τους.
______________________
Ειδική Συνεδρία:
ΝΕΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΕ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ
Η πρόκληση της ένταξης στην Αρχαία Ολυμπία
Οργανωτές
Θεόδωρος Κανταρέλης
Υποψήφιος Διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
thekantarelis@gmail.com
Άλκηστις Ρόδη
Καθηγήτρια Αστικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Τα αρχαιολογικά μνημεία και σύνολα πυροδοτούν –ως τουριστικοί προορισμοί και συνεπώς σημαντική πηγή εισόδων για τις τοπικές κοινωνίες και την χώρα– την ανάπτυξη παρακείμενων οικισμών ή τη δημιουργία νέων αστικών συγκεντρώσεων και την κατασκευή σύγχρονων κτηρίων για την κάλυψη των αναγκών των επισκεπτών.
Ωστόσο, η εισαγωγή νέων αρχιτεκτονημάτων που βρίσκονται σε φυσική εγγύτητα με το παλαιό όχι μόνο διαμορφώνει μια οπτική και χωρική σχέση μαζί του αλλά επιφέρει την λειτουργική, οικονομική και εννοιολογική αναβίωση του ιστορικού περιβάλλοντος.
Η οικιστική ανάπτυξή στο ιστορικό τοπίο γίνεται, τις περισσότερες φορές, χωρίς στρατηγική σχεδιασμού αλλοιώνοντας το πολλές φορές ακούσια μέσω της ραγδαίας αστικοποίησης και της τουριστικής ανάπτυξης, και παράγοντας ένα κτισμένο περιβάλλον χαμηλής αισθητικής και περιβαλλοντικής ποιότητας.
Υπό αυτό το πρίσμα τα ζητήματα ένθεσης-παράθεσης-αντιπαράθεσης του παλαιού και νέου, που έχουν να αντιμετωπίσουν οι σχεδιαστές σε μια νέα επέμβαση γίνονται εντονότερα και πολυπλοκότερα.
Η ειδική συνεδρία θα εστιάσει στην συνύπαρξη των αρχαιολογικών χώρων με σύγχρονα αστικά περιβάλλοντα. Ο χώρος διεξαγωγής του 1ου Εθνικού Συνεδρίου «Αστική βιωσιμότητα-Ιστορικές Πόλεις», η Αρχαία Ολυμπία, επιλέγεται ως περίπτωση ένταξης νέας αρχιτεκτονικής σε ιστορικά περιβάλλοντα.
Τα ζητήματα που θα συζητηθούν στην ειδική συνεδρία περιλαμβάνουν:
- τη διερεύνηση του τουριστικού φαινομένου και τις επιπτώσεις του στο ιστορικό, αστικό και φυσικό τοπίο,
- την λειτουργική και αισθητική συνύπαρξη του ιστορικού συνόλου με τις σύγχρονες αρχιτεκτονικές και αστικές παρεμβάσεις,
- την αναβίωση της μνήμης και την μετάδοση της αρχαιολογικής πληροφορίας στον επισκέπτη,
- τις πρότυπες σχεδιαστικές παρεμβάσεις σε ιστορικά και ευαίσθητα περιβάλλοντα, και
- τις σχεδιαστικές προσεγγίσεις που επιδιώκουν την ανάδειξη του παλαιού και, ταυτόχρονα, την αστική βιωσιμότητα του νέου.
Λέξεις κλειδιά: πολιτιστική κληρονομιά, αστική βιωσιμότητα, Αρχαία Ολυμπία
______________________
Ειδική Συνεδρία:
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΛΟΥΤΡΙΚΟΥ ΘΕΡΜΑΛΙΣΜΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ: ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
Οργανωτές
Κωνσταντίνος Μωραΐτης
Ομότιμος Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Ευφροσύνη Τσακίρη
Αρχιτέκτονας Μηχανικός Ε.Μ.Π.
eftsakiri@gmail.com
Είναι μάλλον κοινότυπο να τονίσουμε, πως ο ελληνικός τόπος συνδέεται με αναφορές σημαντικές για τη δυτική και την παγκόσμια ιστορία, με πολιτισμικές, πολιτιστικές και πολιτικές αναφορές. Εξειδικεύοντας την παρατήρηση, μπορούμε να συσχετίσουμε επίσης τα ελληνικά τοπία με αναφορές που παραπέμπουν στη σχέση των νεότερων και των σύγχρονων κοινωνιών με το σώμα. Με την άσκηση του σώματος, όπως και με την απαίτηση της σωματικής ευδαιμονίας και βέβαια, με αυτήν επίσης την απαίτηση σωματικής ερωτικής ευδαιμονίας.
Στο πλαίσιο της απώτατης αυτής, βαθύτατης ιστορικής σχέσης, ένα σημαντικό δώρο του ελληνικού «πολιτισμικού τοπίου» αφορά το φυσικό δώρο των θερμών πηγών, διάσπαρτων στους τόπους της χώρας μας. Θερμών πηγών που η απαίτηση ανάδειξης, προβολής και ανάπτυξης της σύγχρονης χρήσης τους, δεν αποτελεί αίτημα συσχετισμένο με την οικονομική ενίσχυση των περιοχών μόνο. Υποδεικνύει και επιτρέπει ακόμη τη συσχέτιση των περιοχών με τις ιστορικές τους καταβολές. Με τις ιστορικές καταβολές των πολιτισμικών κοινοτήτων που αναπτύχθηκαν στους ελληνικούς τόπους, με το παλίμψηστο των επάλληλων ιστορικών εγγραφών και με το ενδιαφέρον των κοινοτήτων αυτών για την υγεία και την ευδαιμονία του σώματος.